Mitolojik Yaratıklar: Deniz Kızı

Deniz kızı, başı ve üst gövdesi insan, alt gövdesi ise balık kuyruğundan meydana gelen bir yaratıktır. Deniz kızları suda yaşardı. Onlar tıpkı periler gibi büyülü ve mucizevi güçlere sahip olan doğal varlıklardır. Müziğe bayılırlar ve sık sık şarkı söylerlerdi. Ömürleri uzun olsa da ölümlüydüler ve ruhları yoktu. Deniz kızlarının, Yunan Mitolojisindeki Sirenlerden alınmış olabileceği düşünülmektedir. Sirenler, başta yarı-kuş benzeri varlıklardı. Fakat Hristiyanlık döneminde yarı-balık şeklinde tasvir edilmeye ve Orta Çağ’da deniz kızlarıyla aynı anlamda kullanılmaya başlamışlardır. Günümüzde bazı Avrupa dillerinde deniz kızı demek için siren ifadesinin kullanıldığı diller bulunmaktadır. Bunların arasında Fransızca (sirène), İspanyolca ve İtalyanca (sirena) vardır.

Dünya genelindeki pek çok kültürde deniz kızlarına rastlamak mümkündür. Örneğin Japon kültüründe ningyo denilen deniz insanları bulunmaktadır. Ningyo‘nun karşılığı insan-balıktır. Fakat bazen yarı-insan, yarı-balık olan güzel yaratık anlamına da gelir. Afrika kültüründe de deniz kızları vardır. Bu kültürde deniz kızlarının şeytani varlıklar olduğu ve erkekleri kandırarak öldürdüğü söylenir. Bunlar dışında; Çin, Kore, Hint, Arap, Güneydoğu Asya, Amerikan, Doğu Avrupa ve İngiliz kültürlerindeki efsanelerde de deniz kızlarına yer verilmiştir.

Deniz Kızları Güvenilir Miydi?

Deniz kızları çoğunlukla sel, gemi kazası, fırtına ve boğulma gibi tehlikeli durumlarla ilişkilendirilirdi. Verdikleri hediyelerin de talihsizlik getireceğine inanılırdı. Eğer onları kızdıran olursa sel veya diğer felaketlere sebep olacağı düşünülürdü. Örneğin deniz yolculuğundayken deniz kızı görmenin, geminin batacağına dair bir alamet olduğu sanılırdı. Deniz kızları bazen insanları kandırarak öldürürdü -tıpkı Lorelei adındaki deniz kızı gibi- veya gençleri kandırıp kendileriyle yaşamaya zorlarlardı.

Fakat aralarında insanlara hediyeler getiren ve bazen onlara aşık olan iyi ve cömert deniz kızları da vardı. Aşık olmak demişken, deniz kızlarının insanlarla evlendiği durumlar da olmuştur. Bu, çoğunlukla şöyle olurdu: bir adam, deniz kızının kemerini, aynasını, tarağını veya başlığını çalardı. Bu çalınan nesneler saklıyken deniz kızı o adamla yaşardı. Fakat nesneyi bulursa hemen denize geri dönerdi. Bazı efsanelerde ise evlilik, kabul edilmiş bazı şartlar yerine getirildiği sürece devam eder ama şartlar bozulursa biterdi.

Deniz kızları gibi deniz adamları da vardır. Fakat deniz adamlarına dair hikayeler deniz kızlarından daha az olduğu için pek yaygın değildirler.

Deniz Kızları Gerçek Mi?

Uzun yıllardır deniz kızlarının gerçekten var olduğu tartışılmaktadır. Ünlü kaşif Christopher Columbus, Karayipler’e yaptığı keşif sırasında deniz kızlarını gördüğünü belirtmiştir. Fakat bunlar, deniz kızlarına benzeyen deniz inekleri veya bunlar gibi deniz canlıları olabilir. Deniz kızlarının mitoloji dışında var olduğuna dair kanıt olmasa da günümüzde bile deniz kızlarına rastlandığına dair çeşitli haberler çıkmaktadır.

Sanat ve Edebiyatta Deniz Kızları

Tıpkı diğer mitolojik yaratıklar gibi deniz kızları da sanat ve edebiyatın konusu olmuştur. En ünlüleri arasında Hans Christian Andersen’in Küçük Deniz Kızı adındaki hikayesi vardır. Aynı isimde bir çizgi film de bulunmaktadır. Deniz kızları; resim, opera, kitap, çizgi film ve sinema yapımlarında da boy gösterirler. Karayip Korsanları: Gizemli Denizlerde filminde deniz kızları iyi bir şekilde betimlenir. Pek çok ülkedeki sanat merkezlerinde deniz kızı heykelleri bulunmaktadır. Hatta bazı heykeller, bulundukları şehir veya ülkenin simgesi olmuştur. Richard Wagner’ın Der Ring des Nibelenguen operasında Rhine kızları olan deniz kızları vardır.