Nemo Aslında Yok Muydu?
Pixar’ın sevilen filmi Kayıp Balık Nemo, vizyona girdiğinden beri seyircisinin ilgisini çekiyor. Sadece çocuklar değil büyükler de bu filmi severek izliyor. Kaçırılan oğlunu bulmaya çalışan bir babanın okyanusta başından geçen olaylar, bizi bazen hüzünlendirir bazen de eğlendirir. Fakat nihayetinde baba Marlin, oğlu Nemo’ya kavuşuyor ve film burada bitiyor. Doğruluğu kesin olmasa da film hakkındaki bir hayran teorisi, oldukça sıra dışı fikirler ve varsayımlar içeriyor. Bu teoriye göre aslında Nemo diye bir karakter olmadığı ve Marlin’in bütün olayları kafasında kurduğunu belirtiyor. Bu yazıda Kayıp Balık Nemo‘ya dair bir teoriyi tartışacağız.
Hikâye, okyanustaki bir trajediyle başlar. Marlin ‘in eşi ve yumurtadaki çocukları, bir iskarmoz (barakuda) balığının saldırısına uğrar ve ölür. Geriye tek bir yumurta (Nemo) ve Marlin kalır. Bu olay Marlin’i, sürekli Nemo’nun başında bekleyen, onu koruyup kollayan, telaşlı bir babaya dönüştürür. Öyle ki, bir palyaço balığı olmasına rağmen mizah anlayışını bile yitirir. Aklı fikri Nemo’yu güvende tutmaktadır. Nemo, okula başlayacaktır ama okulun ilk günü dalgıçlar tarafından yakalanır. Marlin okyanusta bakmadık yer bırakmaz ve Sidney’e kadar gelir; yanında da unutkan bir balık olan Dory vardır. Başlarından çeşitli olaylar geçer. Sonunda oğlunu bulur. Böylece film sona erer.
Yasın 5 Evresi
Bahsettiğimiz teoriye göre, Nemo aslında Marlin’in travmayla başa çıkmak için kurduğu bir hayalden ibarettir. Okyanustaki maceraları da eşini ve yumurtaları kaybetmesinden sonra yaşadığı yasın 5 evresini gösteren bir metafordur. Yasın beş evresi şunlardan meydana gelir: inkâr, öfke, pazarlık, depresyon ve kabullenme. Kişi önce durumu inkâr eder. Ardından öfkelenir. Sonra, “Bunu engellemek için elimden ne gelirdi? “gibi sorular sorar. Sırdaki evrede depresyona girer. Sonunda da durumu kabullenir ve yaşamına devam eder.
Her şeyin aslında bir hayal ürünü olduğunu söyleyenler, şunlardan yola çıktıklarını belirtiyor: Nemo, Latince bir kelimedir ve hiç kimse anlamına gelir. Bu da filmin adını tamamen değiştirir. Filmin orijinal adı Finding Nemo, Nemo’yu Bulmak demektir. Nemo da hiç kimse anlamına geldiğinden Kimseyi Bulmamak gibi yeni bir başlık ortaya çıkar. Marlin’in, Nemo adında bir çocuğu olmasının veya ona bu adı vermesinin, inkâr evresinde olduğunu gösterir. Bütün ailesinin ölmüş olduğunu reddeder ve Nemo adında hayali bir çocuk yaratır. Öfke ise birçok kez ortaya çıkar. Örneğin Marlin, sık sık Nemo’yu azarlar. Kendisine yardım etmeye çalışan balıklara karşı da sabrı yoktur ve durduk yere çıkışır. Marlin, ailesinin ölümünden sürekli kendisini suçlar; bunun, bir daha olmayacağını ve Nemo’yu güvende tutacağını söyler hep. Bu da yasın üçüncü evresi olan pazarlığı gösterir.
Marlin, kendisini suçladığından artık özüne nefret beslemeye başlar. Filmde Nemo’nun babasına, “Senden nefret ediyorum,” demesinin, Marlin’in kendisiyle konuşan bilinçaltı olması muhtemel. Marlin’in bu nefreti okyanustan çok korkması ve öz güven eksikliği gibi durumları meydana getirir. Aynı olayları tekrar yaşamamak için gereksiz riskler almaktan kaçınır. Nemo’yla beraber kendilerini diğer her şeyden izole ederler; ev dışındaki her şey bir tehdittir.
Dördüncü evre olan depresyon, film boyunca kendisini gösterir. Buna en belirgin örnek, Marlin’in artık Nemo’yu aramaktan vazgeçtiği andır. Diş hekimin kliniğine geldiklerinde Marlin, Nemo’yu hareketsiz bir halde görür ve öldüğünü sanarak pes eder. Okyanusa geri dönerler ve Marlin yine depresif bir haldedir; ağır ağır yüzerek dolaşır. Ama bilmediği şey, Nemo’nun bilerek hareketsiz durduğudur; böylece öldüğü izlenimini verip onu çöpe veya tuvalete atacaklarını düşünerek kaçmak istiyordur. Ve öyle de olur. Nemo kaçar ve sonunda babasıyla bir araya gelirler. Ardından evlerine dönüp sonsuza kadar mutlu yaşarlar. Bu da Marlin’in kabullenme sürecinde olduğunu gösterebilir. Çünkü artık hayatına devam etmeyi öğrenmiştir.
Teori Doğru Mu?
Yaşadığı bütün sıkıntılara rağmen Marlin, sonunda hepsini atlatır. Bunu, kendisine yardımcı olan diğer balıklar ve deniz canlıları sayesinde yapar. Filmin son repliği de, “Görüşürüz, oğlum,” olduğu için bu teori, kulağa mantıklı geliyor. Marlin bunu söyleyerek Nemo’nun öldüğünü kabul etmiştir sanki. Filmin ana düşüncesi olan Yüzmeye devam et mottosu, bunun için olabilir. Marlin’in artık ileriye bakmasını ve yola devam etmesi gerektiğini işaret eder.Fakat Pixar, hiçbir zaman bu teoriyi doğrulamamıştır. Ama doğrulasa gayet güzel ve bambaşka bir film ortaya çıkardı.
Bu yazıda sizlere Kayıp Balık Nemo filmine dair bir hayran teorisinden bahsettik. Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz? Fikirlerinizi bizimle paylaşın.
